5. Trump vs. Adam Smith
Met Donald Trump is het mercantilisme weer terug.
‘Van de 16e tot de 18e eeuw zag het merendeel van de West-Europese landen de internationale handel als een spel met nul als uitkomst,’ zo kijkt website Quartz terug. ‘Het mercantilisme, het geloof dat landen alleen welvarend konden zijn als ze meer exporteerden dan importeerden, terwijl de totale wereldhandel een vaste omvang had, overheerste in het economisch denken.’
Deze theorie, onderuitgehaald in 1776 door de Schotse econoom Adam Smith, is tot nieuw leven gewekt door Donald Trump, voegt de Amerikaanse website eraan toe – en vergelijkt citaten van beiden.
‘Indien het buitenland ons een product kan aanbieden voor een lagere prijs dan waarvoor wij het zelf kunnen produceren, kunnen we het veel beter in het buitenland kopen met een deel van onze nationale productie, op een wijze waarop wij daarvan enig voordeel kunnen hebben,’ schreef de Schotse filosoof-econoom in zijn standaardwerk The Wealth of Nations.
‘Als hij Trumps inauguratierede zou hebben kunnen horen, had Adam Smith zich in zijn graf omgedraaid,’ commentarieert Quartz. ‘We moeten onze grenzen beschermen tegen de verwoestingen van andere landen die onze producten maken, onze ondernemingen ondermijnen en onze banen vernietigen. De bescherming van eigen grenzen zal leiden tot een grotere economisch kracht en tot hogere welvaart,’ sprak Trump.
‘Maar in dit tijdperk van mondialisering met complexe bevoorradingsketens en onderlinge afhankelijkheid bestaat er geen economisch spel dat op nul uitkomt,’ stelt The Irish Times.

Volgens het onafhankelijke onderzoekscentrum van de Amerikaanse automobielindustrie, zal het opleggen van 35 procent importbelasting op auto’s, zoals Trump heeft aangekondigd, de verkoop ervan met 450.000 stuks per jaar doen afnemen en in de VS 31.000 banen kosten. Want de voertuigen die in Mexico worden geproduceerd, bestaan voor 40 procent uit onderdelen van Amerikaans fabricaat.
Het voornemen van Trump om de Amerikaanse industrie te dwingen haar productie naar Amerikaans grondgebied terug te halen, kan waarnemers ook niet overtuigen. In 2014 verschaften Amerikaanse bedrijven werk aan anderhalf miljoen mensen in Mexico en China, ‘dat wil zeggen nauwelijks één procent van het Amerikaanse arbeidspotentieel’, schrijft Jeffrey Sachs in The Boston Globe. Volgens deze econoom zou het repatriëren van Amerikaanse bedrijven op z’n hoogst 750.000 arbeidsplaatsen opleveren, want vanwege het salarisniveau in de VS is de automatisering er ver doorgevoerd.
De dreigende woorden van Trump lijken evenwel hun uitwerking niet te missen. De groep Ford heeft begin januari aangekondigd af te zien van de bouw van een fabriek in Mexico. Ford gaat daarentegen 700 miljoen dollar investeren en 700 banen scheppen in een van de vestigingen in de staat Michigan waar men elektrische en zelfrijdende auto’s wil gaan produceren.
‘Dat betekent één baan per miljoen geïnvesteerde dollars. In dat tempo komt Trump niet erg ver,’ schrijft Jeffrey Sachs ironisch.
Auteur: Lambiek Berends